ရခုိင္ေဒသမွ သံုးပတ္ေက်ာ္ေနခဲ့ရတယ္။ ဒုကၡသည္စခန္းေတြကို ကူညီခဲ့သလို ကိုးက်င္းကိုးေၾကာင္းေလွ်ာက္ရင္း သတင္း ပလင္းေတြေမးခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်က္ေတြကို မူတည္ျပီး အခုေဆာင္းပါးကိုေရးပါတယ္။ သမုိင္းသုေတသီရဲ့ေဆာင္းပါးမဟုတ္၊ သာမန္လူတစ္ေယာက္ရဲ့ အျမင္သာျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ဘက္လံုးရဲ့အားနည္းခ်က္မ်ားကို ျမင္တဲ့အတုိင္းေရးမိတဲ့အတြက္ မၾကိဳက္သူမ်ားရိွလည္း သည္းခံၾကပါ။
ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာကိစၥ
ျပီးခဲ့တဲ့ရခုိင္အေရးအခင္းကို ေက်ာက္နီေမွာ၊ ေတာင္ကုတ္ကိစၥနဲ႕ ဘူးသီးေတာင္ေမာင္ေတာ၊ စစ္ေတြကိစၥဆိုျပီး ႏွစ္ပိုင္း ခြဲၾကည့္သင့္တယ္။
ဒီေနရာမွာ ရိုဟင္ဂ်ာဟာတုိင္းရင္းသားဟုတ္မဟုတ္ဆိုတဲ့ကိစၥ ဘာမွထပ္ေျပာဖို႕မရိွဘူး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့အေစာဆံုးအေထာက္ အထား ျဖစ္တဲ့ ဘိုးေတာ္ဘုရားစစ္တမ္းရဲ့ တုိင္းရင္းသားအုပ္စုေတြစာရင္းမွာမပါဘူး၊ အဂၤလိပ္လက္ထက္ သန္းေခါင္ စာရင္းမ်ားမွာ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုျပီး တုိင္းရင္းသား အုပ္စု သတ္မွတ္ခဲ့တာမရိွဘူး။ စစ္တေကာင္းဘဂၤါလီလို႕သာသံုးခဲ့တယ္၊ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္ အဂၤလိပ္အစီရင္ခံစာတစ္ခုမွာ ရခုိင္ေဒသကို ဘဂၤါလီေတြအတားအဆီးမရိွ ၀င္ေရာက္ခြင့္ျပဳခဲ့တာေၾကာင့္ မူဆလင္ဦးေရရအရမ္းမ်ားလာျပီ၊ ဒါကို မေျဖရွင္းရင္ ေနာင္လူမ်ိဳးေရးျပႆာျဖစ္လာႏုိင္တယ္လို႕ ေရးခဲ့တာေတြနဲ႕တင္ ရိုဟင္ဂ်ာဟာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမဟုတ္ဘူးဆိုတာရွင္းေနပါျပီ။
အခုေျပာခ်င္တာက ဘူးသီးေတာင္၊ေမာင္ေတာ အေရးအခင္းဘာ့ေၾကာင့္ျဖစ္ရလဲဆိုတဲ့ကိစၥပဲ။ အဲဒီေဒသက ဘဂၤါလီေတြ ဟာ အေျခအေနေပးတုိင္း ဘူးသီးေတာင္ေမာင္ေတာေဒသက ရခုိင္တုိင္းရင္းသားေတြကို ေမာင္းထုတ္ဖို႕ၾကိဳးစားခဲ့တယ္။ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ဒုတိယကမာၻစစ္တံုးက ျမန္မာႏုိင္ငံကဆုတ္သြားတဲ့အဂၤလိပ္စစ္တပ္က ထုတ္ေပးခဲ့တဲ့လက္နက္ေတြနဲ႕ ရခုိင္ ေတြကို လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈေတြလုပ္ခဲ့လို႕ ရခုိင္ႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ေသခဲ့ရတယ္။ ၁၉၄၈ မူဂ်ာဟစ္အေရးအခင္းမွာလည္း ေနာက္ထပ္ ရခုိင္ေတြအသတ္ခံရ၊ ရြာေတြအဖ်က္ခံရျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ ၁၉၈၈ အေရးအခင္းစျဖစ္ေတာ့လည္း ေမာင္ေတာမွာ ရခုိင္ေတြကို တုိက္ခုိိက္ဖို႕လုပ္ေတာ့ လံုထိန္းတပ္ရင္းက၀င္တားခဲ့ရတယ္။ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွာလည္း ရိုဟင္ဂ်ာလြတ္ေျမာက္ ေရးအဖဲြ႕က ရဲစခန္းေတြကို ၀င္စီးျပီး မူဂ်ာဟစ္ဒင္သူပုန္ပံုစံမ်ိဳးျပန္လုပ္ဖို႕ၾကိဳးစားေပ့မယ့္ တပ္က စစ္ဆင္ေရးလုပ္တာ ေၾကာင့္ ရပ္သြားခဲ့ရတယ္။
အခုတစ္ခါမွာ ေတာင္ကုတ္ကိစၥကိုအေၾကာင္းျပဳျပီး ရခုိင္တုိင္းရင္းသားေတြထြက္ေျပးေအာင္ ထပ္ျပီးတိုက္ခိုက္တယ္။ ဒီတစ္ခါ တိုက္ခိုက္မႈက ပိုျပီး ရည္ရြယ္ခ်က္ၾကီးတယ္လို႕ဆိုႏုိင္တယ္။ ေပၚလာတဲ့အခြင့္အေရးကို အသံုးခ်ျပီးခ်ိန္ကိုက္လုပ္ တာလို႕လည္းဆိုႏုိင္တယ္။
ဘာ့ေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ သမၼတဦးသိနး္စိန္ရဲ့အစိုးရဟာ ဒီမိုကေရစီအစိုးရလည္းျဖစ္တယ္၊ ႏုိင္ငံတကာ ရဲ့ သေဘာထား ကိုလည္းအေလးထားေနရတဲ့အတြက္ ရခုိင္ျပည္နယ္က ဘဂၤါလီအၾကမ္းဖက္မႈေတြကို စစ္အစိုးရအဆက္ဆက္ကလုိ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္း မတုန္႕ျပန္ႏုိင္ဘူးဆိုတာ ဒင္းတုိ႕သိတယ္။ ေနာက္ျပီး ေတာင္ကုတ္ျပႆနာဟာ ၂၀၁၄ သန္းေခါင္စာရင္း မေကာက္ယူခင္မွာ ဘူးသီးေတာင္၊ေမာင္ေတာေဒသက ရခုိင္လူမ်ိဳးေတြကို အျပီးအပိုင္ရွင္းထုတ္ဖို႕အတြက္အခြင့္ေကာင္း လို႕ျမင္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အခုလို တုိက္ခိုက္မႈေတြစျပီးလုပ္တာျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ ရိုဟင္ဂ်ာကို တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳေရးလႈပ္ရွားမႈနဲ႕လည္းဆက္စပ္ေနတယ္။ ၂၀၁၀ ေနာက္ပိုင္းကစျပီး ရိုဟင္ဂ်ာကိစၥက ႏုိင္ငံတကာမ်က္ႏွာစာ မွာ အေမ့ခံျဖစ္ေနခဲ့တယ္။ အစိုးရသစ္လက္ထက္ အေနာက္နဲ႕ေျပလည္တဲ့အခ်ိိန္က်ေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာကိစၥက စုန္းစုန္းျမဳတ္ ေတာ့မယ့္အေနအထားေရာက္သြားခဲ့တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဘူးသီးေတာင္၊ေမာင္ေတာအေရးအခင္းကေန ရိုဟင္ဂ်ာကိစၥကို ႏုိင္ငံတကာကျပန္သတိရလာေအာင္လုပ္တာပဲ၊
ဒီလိုလုပ္တာေအာင္ျမင္လို႕ရိွရင္ ၂၀၁၄ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္တဲ့အခါ ဘဂၤါလီေတြကို ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးအျဖစ္ သန္းေခါင္စာရင္းမွာ မွတ္တမ္းတင္ခံရမွာျဖစ္တယ္။ ၁၉၇၃ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ ေတာ့ ဒင္းတို႕ကို ဘဂၤါလီအျဖစ္ပဲစာရင္းသြင္းခဲ့တယ္။ ဒါကို အခုျပင္ႏုိင္ခြင့္ရမွာျဖစ္တယ္။
သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ျပီးလို႕ လူဦးေရစာရင္းထြက္တဲ့အခါ ဘူးသီးေတာင္ျမိဳ႕နယ္နဲ႕ ေမာင္ေတာျမိဳ႕နယ္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာ တုိင္းရင္းသားက အမ်ားစုဆိုတာ ေပၚလာမွာပဲ၊ အဲဒီအခါက်ရင္ အေျခခံဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္ျဖစ္တဲ့ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု တစ္စုဟာ နယ္နမိတ္အားျဖင့္ ဆက္စပ္ေနတဲ႕အနည္းဆံုးျမိဳဳနယ္ႏွစ္ခုမွာ လူဦးေရငါးဆယ္ရာခုိင္ႏႈန္း ထက္ေက်ာ္ရင္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသအျဖစ္သတ္မွတ္ေပးရမယ္ဆိုတဲ့အခ်က္အရ ရိုဟင္ဂ်ာကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသေပးရေတာ့ မွာျဖစ္တယ္။ ဒါဆိုရင္ ဘဂၤါလီေတြဟာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာလက္နက္ကိုင္နည္းနဲ႕ၾကိဳးစားခဲ့တဲ့ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ ကို ေသနတ္တစ္ခ်က္မွမေဖာက္ရပဲရမွာျဖစ္တယ္။ ျပီးရင္ေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႕ေပါင္းဖို႕ခြဲထြက္တဲ့အထိ ျဖစ္သြားမွာပဲ။
ဒါဟာ ဘူးသီးေတာင္၊ေမာင္ေတာမွ ဘဂၤါလီေတြက ရခုိင္တုိင္းရင္းသားရြာေတြကို စတင္တိုက္ခုိက္မီးရိႈ႕ရျခင္းရဲ့ အဓိက အေၾကာင္းပဲလို႕ထင္ပါတယ္။
ေတာင္ကုတ္ကိစၥ
ဘူးသီးေတာင္၊ေမာင္ေတာကိစၥျဖစ္ဖို႕အတြက္ ဘဂၤါလီေတြကို လက္နက္ေပးလိုက္တာကေတာ့ ေတာင္ကုတ္ကိစၥပဲ။ ဒါဟာ ေက်ာက္နီေမွာ္ကိစၥကုိ အစြန္းေရာက္လူမ်ိဳးေရးအျမင္နဲ႕တုန္႕ျပန္မႈသက္သက္သာျဖစ္တယ္။ ဒီလုပ္ရပ္ကို ဘယ္ရႈေထာင့္က မွ ခြင့္လႊတ္လို႕မရဘူး။ ဒါဘာ့ေၾကာင့္ျဖစ္သလဲ။ နားလည္သေလာက္ေျပာရရင္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ပါတီေတြ စျပီး စည္းရံုးခ်ိန္ထဲက ပါတီတစ္ခ်ိဳ႕ဟာ လူမ်ိဳးေရးအစြန္းေရာက္ေဟာေျပာမႈေတြနဲ႕မဲဆြယ္ခဲ့တယ္။ မိမိတုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳး မ်ားရဲ့အခြင့္အေရးကိုေတာင္းဆိုရမွာျဖစ္ေပမယ့္ တုိင္းရင္းသားအခြင့္အေရးနဲ႕ အစြန္းေရာက္လူမ်ိဳးေရးဝါဒၾကားမွာ ျခားထား တဲ့စညး္က ပါးပါးေလးပဲရိွတယ္ဆိုတာ သတိျပဳမျပဳမိတာလား၊ သိရက္နဲ႕လုပ္တာလားေတာ့ မဆုိႏုိင္၊ သို႕ေသာ္ ဘာပဲျဖစ္ ျဖစ္ ဗမာမုန္းတီးေရး၊ ကုလားမုန္းတီးေရးအယူအဆေတြ သိသိသာသာေပၚလာတာေတာ့ အမွန္ပဲ။ ဒါဟာ ေတာင္ကုတ္ ကိစၥ၊ စစ္ေတြရဲစခန္းအတုိက္ခံရတဲ့ကိစၥေတြမွာ အဓိကအေၾကာင္းတစ္ခုျဖစ္ခဲ့တယ္လို႕ ကၽြန္ေတာ္ေတာ့ ယံုတယ္။ ဒါဟာ လည္း ရခုိင္ျပည္နယ္ထဲက ပါတီေတြစဥ္းစားရမယ့္အခ်က္ပဲ။ ဒီလိုမဟုတ္ရင္ ရိုဟင္ဂ်ာျပႆနာဟာ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္ မႈ၊ ဖိႏိွပ္မႈအျဖစ္ ႏုိင္ငံတကာကို ပံုေဖာ္ခ်င္တဲ့ေထာင္ေခ်ာက္ထဲကို က်သြားႏုိင္တယ္။
ဘဂၤါလီေတြ ဘာ့ေၾကာင့္ေနရာရေနလဲ
စစ္ေတြ၊ေျမပံု၊ ရေသ့ေတာင္၊ ဘူးသီးေတာင္၊ေမာင္ေတာ ေဒသေတြမွာ ဘဂၤါလီေတြဘာ့ေၾကာင့္ေနရာရေနသလဲလို႕ ေျပာတဲ့အခါ စစ္အစိုးရက လူ၀င္ခြင့္ဥပေဒကို ေသေသခ်ာခ်ာမလုပ္လို႕၊ စစ္တပ္လူၾကီးေတြက ကုလားနဲ႕ေပါင္းလို႕ ဆိုျပီး အျပစ္တင္ၾကတယ္။ ဒါဟာ အခ်က္တစ္ခုျဖစ္ေပမယ့္ အဲဒီေဒသက ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ားရဲ့ သေဘာထားကိုလည္း ေလ့လာသင့္တယ္။
ေတြ႕ခဲ့သမွ်၊ ေမးခဲ့သမွ် ေျပာရရင္ ရခုိင္တုိင္းရင္းမ်ားဟာ ဘဂၤါလီေတြကို မၾကိဳက္ေပမယ့္ တစ္ဘက္ကလည္း ဒင္းတို႕ ကို မသံုးပဲမေနႏုိင္တာေတြ႕ရတယ္။ ရခုိင္အဖိုးၾကီးေတြနဲ႕ စကားေျပာတဲ့အခါ ကုလားေတြကို ဟုိ အဂၤလိပ္ေခတ္ထဲက ရခုိင္ ေျမရွင္မ်ားက လယ္ကၽြန္အျဖစ္ခုိင္းခဲ့ေၾကာင့္ ဂုဏ္ယူေျပာျပတယ္။ အခုအေရးအခင္းမျဖစ္ခင္ထိပဲ စစ္ေတြမွာ ေစ်း၀ယ္တဲ့ အခါ ေစ်း၀မွာရိွတဲ့ကုလားလူငယ္ေတြကို ႏွစ္ရာ၊ ငါးရာ စသည္ျဖင့္ ေပးျပီးျခင္းေတာင္းဆြဲခုိင္းတယ္၊ အိမ္အထိ ျပန္ပို႕ခုိင္း တယ္။ ပိုက္ဆံနည္းနည္းရိွလာရင္ ျခံရွင္းတာကအစ ကုလားကို ငွားခုိင္းတယ္။ ဌာနဆိုင္ရာေတြေတာင္ သန္႕ရွင္းေရး လုပ္တဲ့အခါ ၀န္ထမ္းေတြဘယ္ေတာ့မွမလုပ္ဘူး။ ကုလားကို ငွားခုိင္းတယ္။ ဒီလိုပဲ လယ္လုပ္ငန္း၊ ပုဇြန္ကန္လုပ္ငန္းမွန္ သမွ် စာရင္းငွား၊ အလုပ္ၾကမ္းသမားမ်ားဟာ ကုလားေတြပဲ၊ အဲဒီကုလားဟာ တရား၀င္ေရာက္တဲ့ကုလားလား၊ ခုိး၀င္လာ သူလား ဆိုတာဘယ္သူမွ မေမးဘူး။ ဒါဟာ ဘဂၤါလီေတြ ျမိဳ႕ရြာေတြကို တစ္ေျဖးေျဖး၀င္ျပီးေနရာယူလာႏုိင္တာရဲ့ အေၾကာင္း တစ္ခ်က္ျဖစ္မယ္လို႕ထင္တာပဲ။ ေနာက္ျပီး ရီစရာေကာင္းတာက အခု ရခုိင္အေရးအခင္းျဖစ္ျပီးတဲ့အခါ ရခုိင္ တုိင္းရင္းသားမ်ားပိုင္လယ္မ်ားမွာ လယ္ယာလုပ္သားအခက္အခဲျဖစ္ေနတာပဲ။ အခုစိုက္ပ်ိဳးခ်ိန္ေရာက္ျပီ။ ဘဂၤါလီေတြ ေျပးေတာ့ ဘယ္သူ႕ငွားရမွန္းမသိျဖစ္ေနတဲ့ျမိဳ႕နယ္ေတြအမ်ားၾကီးဘဲ၊ ဒါက ကၽြန္ေတာ္ေရာက္ခဲ့တဲ့ စစ္ေတြခရိုင္ဘက္ အေျခအေနကိုိေျပာတာ။ ကိုယ္က ခုိင္းလာခဲ့တဲ့ ဘဂၤါလီေတြက တစ္ေျဖးေျဖးနဲ႕ ေစ်းဆုိင္ပိုင္ရွင္၊ လယ္ပိုင္ရွင္၊ ပုဇြန္ကန္ ပိုင္ရွင္ျဖစ္လာရတဲ့အေၾကာင္းအရင္းကို ေသေသခ်ာခ်ာ စိစစ္ျပီးျပင္သင့္တယ္ထင္တာပဲ။ ဒါမွလည္း စစ္မွန္ေသာ အမ်ိဳးခ်စ္ တာျဖစ္မွာပါ။ ဒီလိုေျပာရင္ မၾကိဳက္သူေတြရိွမွာေသခ်ာတယ္။ သို႕ေသာ္ ျမင္တာေတာ့ အဲဒီအတုိင္းပဲ။
ကၽြန္ေတာ္တို႕တာ၀န္
ရိုဟင္ဂ်ာအေရး ႏုိင္ငံတကာစာမ်က္ႏွာေပၚေရာက္သြားတာ ကၽြန္ေတာ္တို႕မွာလည္းတာ၀န္ရိွတယ္လို႕ ဆိုခ်င္တယ္။ ၁၉၉၂ မွာ ရိုဟင္ဂ်ာတုိက္ခုိက္မႈေတြကိုအေၾကာင္းျပဳျပီး လူဦးေရစာရင္းစစ္ေဆးမႈေတြကို လုပ္၊ တစ္ဖက္ကလည္း စစ္ဆင္ေရး လုပ္တဲ့အခါ ဘဂၤါလီအမ်ားအျပား ထြက္ေျပးၾကတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က ျပည္တြင္း၊ျပည္ပက အစိုးရကို ဆန္႕က်င္ေနတဲ ့ ပါတီ ေတြ၊ အဖြဲ႕အစည္းေတြအားလံုးက ဒီကိစၥကို အေၾကာင္းျပဳျပီး စစ္အစိုးရကို ထိုးနွက္ခဲ့တယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာကိစၥကုိ ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီစာရင္းထဲေရာက္ေအာင္လုပ္ေပးခဲ့ၾကတယ္။ တုိင္းမွဴးဗိုလ္ခ်ဳပ္၀င္းျမင့္ ( ေနာင္တြင္း/မွဴး ၃) လက္ထက္မွာ ေက်ာင္းသား အားကစားပြဲေတာ္ကို အေၾကာင္းျပျပီး ကုလားရြာေတြကို ေရႊ႕၊ အားကစားကြင္းေဆာက္ေတာ့ ရခုိင္ပါတီေတြေရာ၊ ဒီခ်ဳပ္ ပါမက်န္ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈအျဖစ္ေျပာခဲ့ၾကတယ္။ အခု အဲဒီအေမြကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ ဆက္ခံေနရျပီ။ ေနာက္ဆံုး သံတမန္ေတြ၊ ကုလအဖြဲ႕ေတြ၊ အင္န္ဂ်ီ အိုေတြကို ရခုိင္ကို၀င္ခြင့္ျပဳရ၊ ထြက္ေျပးသူေတြျပန္လက္ခံပါ့မယ္ေျပာရ၊ျဖစ္ခဲ့တယ္။ အက်ယ္ကေတာ့ လူအေတာ္မ်ားမ်ား ေရးျပီးျဖစ္လို႕ မေျပာေတာ့ပါ။ ဆိုခ်င္တာကေတာ့ အခ်င္းခ်င္းမညီညြတ္လို႕ ေရွ႕ေနာက္မစဥ္းစားပဲ ႏုိင္ငံေရးတုိက္ကြက္ျဖစ္ျပီး ရိုဟင္ဂ်ာကိစၥဟာ ႏုိင္ငံ တကာအဆင့္ေရာက္ခဲ့ရတဲ့သင္ခန္းစာကို ယူဖို႕ပါပဲ။
ျပီးတာေတြျပီးခဲ့ျပီ။ တံတားေအာက္မွာ ေရေတြအမ်ားၾကီးစီးသြားခဲ့ျပီ။ ဒီတစ္ခါ ျဖစ္စဥ္မွာေတာ့ အားလံုးညီညီညြတ္ညႊတ္နဲ႕ ရိုဟင္ဂ်ာဟာ တုိင္းရင္းသားမဟုတ္ေၾကာင္း ရပ္တည္ဖို႕လိုျပီ။ အခုအခ်ိန္ထိ ဒီကိစၥကို လက္ရိွအစိုးရကို ထိုးႏွက္ဖို႕ အတြက္ မသိမသာသံုးခ်င္ေနသူေတြလဲရိွေသးတယ္။ အဓိကရန္သူက ဘယ္သူလဲဆိုတာသိျပီး ေက်ာခ်င္းကပ္ရမယ့္ အခ်ိန္ကိုေရာက္ျပီဆိုတာသတိျပဳေစခ်င္ပါတယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ပဲ ႏုိင္ငံေရးတိုက္ကြက္ရွာခ်င္တံုးပဲဆိုရင္ေတာ့ ၂၀၁၅ မွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသတစ္ခုကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ျမင္ရလိမ့္မယ္ဆိုတာ သတိေပးပါရေစ။
No comments:
Post a Comment